پدیده ی جهانی شدن منجر به افزایش دوزبانگی در جوامع چند زبانه شده است. این پدیده باعث شده است که بیش از نیمی از جمعیت جهان به طور فعال زبان دوم را یاد بگیرند یا صحبت کنند، همچنین این پدیده توجهها را به سمت تاثیر یادگیری زبان بر حافظه نیز جلب کرده است.
افزایش دوزبانگی منجر به علاقه به تاثیر یادگیری زبان بر حافظه و مغز شده است. عقل متعارف مدتهاست که تعلیم داده است که افرادی که میتوانند به چندین زبان صحبت کنند از مزیتهایی در توانایی شناختی و حافظه برخوردارند.
با تحقیقات مدرن، حتی اطلاعات بیشتری در مورد تاثیر یادگیری زبان بر حافظه، از جمله تأثیر آناتومیکی بر مغز و مزایای طولانی مدت یادگیری زبان به طور کلی وجود دارد.
تأثیر شناختی یادگیری زبان دوم
یکی از باورهای غلط عمده یادگیری زبان این است که برای درک مزایای شناختی یادگیری زبان، باید زبان دوم را در سنین پایین بیاموزید.
با این حال، تحقیقات اخیر نشان می دهد که زبان آموزان بزرگسال همان مزایای شناختی کودکان را تجربه می کنند. وقتی صحبت از توانایی شناختی به میان می آید، افرادی که به چندین زبان صحبت می کنند در دسته بندی های زیرنسبت به بقیه افراد برتری دارند.
- هوش عمومی
- حافظه
- تصمیم گیری
- تمرکز و توجه
- انعطاف ذهنی
- چند وظیفه ای (multitasking)
دلیل اینکه افراد دوزبانه در این زمینه ها برتر هستند به دلیل «عملکرد اجرایی» است که به ما امکان پردازش اطلاعات را می دهد. افرادی که به چند زبان صحبت می کنند، عموماً اطلاعات را در تمام زبان هایی که به آن صحبت می کنند پردازش می کنند.
این باعث می شود مغز برای مدت زمان طولانی تری فعال باشد، بنابراین عملکرد اجرایی افزایش می یابد و به زبان آموزان اجازه می دهد تا حجم بیشتری از اطلاعات را پردازش کنند. افراد دو زبانه می توانند صداها را خیلی سریعتر از افراد تک زبانه تشخیص دهند.
این افزایش در ادراک حسی و توجه شنیداری یکی از عوامل کلیدی است که به افراد دوزبانه اجازه می دهد تا سطح بالاتری از کنترل شناختی داشته باشند. توانایی های شناختی همان چیزی است که افراد دوزبانه و جمعیت در کل می توانند به صورت روزانه ببینند.
این تحقیق مبتنی بر آزمایشها و مطالعاتی است که دههها را در بر میگیرد و افراد دوزبانه را در مقابل افراد تک زبانه در طیف گستردهای از درخواستها و سؤالات آزمایش میکند. نتایج تقریباً جهانی است که توانایی یادگیری چندین زبان تواناییهای شناختی مثبتی را تولید میکند که به عناصر اجتماعی وابسته نیستند.
مزایای شناختی یادگیری زبان نتیجه تغییرات آناتومیکی است که در نتیجه یادگیری زبان در مغز رخ می دهد. این یکی از زمینه های یادگیری زبان است که تا همین اواخر، تحقیقات گسترده ای در آن انجام نشده بود. با این حال، با فناوری مدرن، دانشمندان اکنون قادر به شناسایی چگونگی تأثیر یادگیری زبان بر ساختار واقعی مغز هستند.
بیشتر بخوانید>>> 12 عبارت ایتالیایی باید بدانید
تغییرات تشریحی مغز ناشی از یادگیری زبان دوم
افراد دو زبانه دارای خصوصیات مغزی خاصی هستند که اکنون محققان قادر به شناسایی آنها هستند. نواحی کلیدی مغز که تحت تأثیر یادگیری زبان دوم قرار می گیرند عبارتند از:
- افزایش چگالی ماده خاکستری
- افزایش ضخامت قشر مغز
- افزایش یکپارچگی ماده سفید
دلیل این تغییرات ساختاری افزایش انعطاف پذیری عصبی برای افراد دوزبانه است. این افزایش به مغز افراد دوزبانه اجازه می دهد تا راحت تر از نظر ساختاری تغییر کند.
در ادامه به بررسی این تغییرات میپردازیم.
•افزایش چگالی ماده خاکستری
ماده خاکستری در مغز جایی است که اکثر سلول های عصبی در آن یافت می شوند. مناطقی از مغز که در کنترل عضلات و ادراک حسی نقش دارند شامل ماده خاکستری است.
افراد دوزبانه افزایش تراکم ماده خاکستری را نشان می دهند که به تغییرات در اندازه سلول هر دو نورون و سلول های گلیال، نوروژنز مرتبط با سلول های عصبی و سلول های گلیال، و تغییرات احتمالی در معماری آکسون داخل قشر از جمله سیناپتوژنز اشاره دارد.
•افزایش ضخامت قشر مغز
ضخامت قشر مغز به ضخامت قشر مغز انسان اشاره دارد که یک صفحه بسیار تا شده از نورون ها است. ضخامت قشر یک عامل مهم در تعیین رشد طبیعی مغز است و همچنین سیگنالی از اختلالات عصبی و روانپزشکی احتمالی است. برای افراد دوزبانه، مطالعات و تحقیقات افزایش ضخامت قشر مغز را نشان داده است.
•افزایش یکپارچگی ماده سفید
ماده سفید مغز از رشته های عصبی به نام آکسون تشکیل شده است. این فیبرها سلول های عصبی را به هم متصل می کنند که به سلول های مغز اجازه ارسال و دریافت پیام را می دهد.
ثابت شده است که یکپارچگی ماده سفید تقویت شده نشان دهنده تصمیم گیری بهتر در دوران پیری است. تغییرات تشریحی مغز که در افراد دوزبانه مشاهده میشود، درک عمیقتری از چگونگی و چرایی افزایش تواناییهای شناختی این افراد ارائه کرده است.
موضوع اساسی برای مغزهای دوزبانه افزایش انعطاف پذیری عصبی است. این به مغز افراد دوزبانه اجازه می دهد تا با سرعت بیشتری نسبت به افراد تک زبانه تغییر کند و سازگار شود.
تحقیقات قابل توجهی در مورد مغز افراد دوزبانه ادامه دارد و مطمئناً در سال ها و دهه های آینده بسیار بیشتر و بهتر آشکار خواهد شد. این تحقیق ها برای شناسایی چگونگی تأثیر یادگیری زبان دوم بر مغز و نتایج این تغییرات ادامه خواهد یافت.
مزایای کوتاه مدت و تاثیر یادگیری زبان بر حافظه
بیشتر تحقیقاتی که در مورد یادگیری زبان انجام می شود، بر تجربیات زبانی بلندمدت متمرکز است. این شامل افرادی می شود که روزانه چندین زبان صحبت می کنند، مانند افرادی که در محل کار، خانه و کلاس درس به زبان دیگری صحبت می کنند. این موارد بیانگر تجربیات زبانی طولانی مدتی است که دهه ها و شاید مادام العمر طول می کشد.
با این حال، تحقیقات همچنین نشان داده است که حتی تجربیات زبانی کوتاه مدت بر توانایی های شناختی و مغز تأثیر می گذارد.
در مطالعه ای که در سال 2012 انجام شد، محققان دانشجویان آمریکایی را که در حال مطالعه چینی بودند در مقابل دانشجویانی که چینی نمی خواندند، بررسی کردند. دانش آموزان چینی را فقط به عنوان سرگرمی و برای استفاده محدود یاد می گرفتند، نه برای استفاده منظم و طولانی مدت در یک دوره زمانی طولانی.
دانشآموزانی که زبان دوم را مطالعه میکردند، عملکردهای اجرایی بیشتری در مغز نشان دادند و حتی تاثیرگذارتر این است که کنترل اجرایی به میزان زبان چینی دانشآموزان مرتبط بود.
این مطالعه و سایر مطالعات مشابه نشان میدهد که حتی زبانآموزانی که فقط برای مدت کوتاهی یا به عنوان یک سرگرمی زبان یاد میگیرند، همچنان نشانههایی از افزایش عملکرد مغز را نشان میدهند.
این تحقیق تأثیرات روی مغز را در حین انجام یادگیری زبان روشن می کند. همچنین شواهد بیشتری ارائه می دهد که حتی در سنین بالا، یادگیری زبان دوم می تواند تأثیر عمیقی بر مغز و توانایی های شناختی داشته باشد.
بیشتر بخوانید>>> آزمون های زبان آلمانی
مزایای بلند مدت و تاثیر یادگیری زبان بر حافظه
تاثیر یادگیری زبان بر حافظه توسط تحقیقات عملی ثابت شده است. این تحقیقات ثابت کرده است که یادگیری زبان دوم حافظه را بهبود می بخشد و آن را تقویت می کند.
به لطف مطالعات طولانی مدت، یادگیری زبان دوم نشان داده است که بهبود حافظه تأثیری ماندگار است که تا سنین پیری نیز منتقل می شود و به محافظت در برابر زوال و بیماری های مرتبط با افزایش سن کمک می کند.
افراد دوزبانه ذخایر شناختی را حفظ می کنند و در عین حال از کاهش طبیعی عملکرد شناختی که در سنین بالا رخ می دهد جلوگیری می کنند. این به افراد دوزبانه اجازه می دهد تا هوشیار بمانند و حافظه و کنترل اجرایی خود را حفظ کنند.
افراد دوزبانه نه تنها توانایی حفظ ذخایر شناختی را از خود نشان می دهند، بلکه توانایی محافظت در برابر بیماری های مرتبط با افزایش سن، از جمله آلزایمر را نیز نشان داده اند. در یک مطالعه، بیماران دوزبانه گزارش کردند که علائم اولیه آلزایمر را در حدود 77.7 سالگی نشان دادند. در همین مطالعه، بیماران تک زبانه علائم اولیه را در 72.6 سالگی نشان دادند.
نتایج این مطالعه نشان داد که بیماران دوزبانه علائم اولیه آلزایمر را 5.1 سال دیرتر از بیماران تک زبانه نشان دادند. این مطالعه همچنین نشان داد که بیماران دوزبانه با درجات آتروفی به طور قابل توجهی بالاتر در مغز، قادر به انجام وظایف در همان سطح با بیماران تک زبانه با آتروفی کمتر در مغز بودند.
این نشان میدهد که یادگیری زبان دوم میتواند بر انعطافپذیری مغز تأثیر بگذارد و به آن اجازه میدهد علیرغم استفاده بیش از حد، واضح بماند.
بیشتر بخوانید>>> کتاب داستان انگلیسی برای تقویت زبان
نتیجه گیری تاثیر یادگیری زبان بر حافظه
یادگیری زبان دوم میتواند تواناییهای شناختی را بهبود بخشد، فواید کوتاهمدتی در مغز ایجاد کند و از بیماریهای طولانیمدت مرتبط با افزایش سن جلوگیری کند.
این مزایا نتیجه تغییراتی در مغز است که تا قبل از تحقیقات اخیر در مورد این موضوع کاملاً درک نشده است. برای زبان آموزان، این بدان معناست که یادگیری زبان انگلیسی یا یادگیری اسپانیایی می تواند تأثیراتی داشته باشد که بسیار بیشتر از مزایای روزمره سنتی است که اغلب در مورد آنها فکر می شود.
در حالی که بیشتر تمرکز یادگیری زبان بر بهبود سفر، کسب و کار یا پیشرفت شغلی است، مزایای بلند مدت برای مغز می تواند زندگی طولانی تر و شادتری را فراهم کند.
با ادامه ارتباط بیشتر جهان، نیاز به صحبت کردن به چندین زبان همچنان مهم تر خواهد بود. جوامع و مردم چند زبانه، کنترل شناختی بیشتر و اطلاعات بیشتر برای مبارزه با بیماری های مرتبط با افزایش سن خواهند داشت.
پس همین امروز دست به کار شوید و شروع به یادگیری یک زبان جدید کنید.
امیدواریم که از این مطلب در مورد تاثیر یادگیری زبان بر حافظه استفادهی لازم را برده باشید و برای شما مفید واقع شده باشد. با تشکر از همراهی شما.